Deprem Oluşmasının Sebepleri

Deprem, genel olarak fay hatlarından ortaya çıkan bir doğa olayı. Deprem oluşmasının sebepleri, bu doğrultuda merak ediliyor.

Depremler, hayatın içerisinde kendini gösteren olaylar olarak yer alıyor. Bazen zayıf depremler bazen ise çok güçlü etkilere sahip depremler görülebilir. Burada önemli olan nokta depreme karşı alınan önlemler. Ülkemizde yakın zamanda da bazı depremler görüldü. Kasım ayında ise deprem tatbikatı yapılmıştı. Türkiye’nin birçok bölgesinde deprem anı yaşanabileceği için vatandaşların fay hatları ile ilgili bilgiler alması gerekiyor.

Deprem ve Fay Hattı

Deprem, yer sarsıntısına verilen isim. Depremin oluşmasında etkili olan şey genel olarak fay hatlarındaki hareketlilik. Yer kabuğunda ortaya çıkan enerji ile beraber sarsıntı meydana gelir. Oluşan sarsıntının kuvvetine bağlı olarak yeryüzünde bazı problemler ile karşılaşılabilir.

Her yer sarsıntısının fay hattı kaynaklı olmadığını ifade edelim. Bazı sarsıntılar, çevrede yaşanan yapay olaylar sebebiyle gerçekleşebilir. Örneğin dinamit patlatma veya bina yıkma gibi olaylar da sarsıntıya sebebiyet verebilir. Bu, doğal değil yapay deprem olarak geçer.

Fay yani kırık ise depremlerin oluşmasında en büyük görev alan yer altındaki çatlaklar olmakta. Yeryüzünde de buna benzer çatlaklar yer alır. Çatlaklar veya devasa delikler, kırık yani fay olarak adlandırılır. Fay hem yana doğru hem aşağıya doğru hem de yukarıya doğru gerçekleşebilir.

Deprem oluşmasının sebepleri öncesinde depremin şiddet seviyelerinden kısaca bahsedelim. Deprem, 1’den 12’ye kadar farklı seviyelere sahip. Bu seviyeler şunlar:

• 1 -> Cihazların anlayabileceği bir seviye.
• 2 -> Binaların üst katlarında oturanlar hisseder.
• 3 -> Çok hafif bir sallanma olur.
• 4 -> Birçok eşya sallanır.
• 5 -> Dış mekanda rahat hissedilir.
• 6 -> Dış ve iç mekanda ciddi sallanma olur.
• 7 -> Ayakta zor durulur, eşyalar kırılır.
• 8 -> Bazı binalarda çatlaklar ve hasarlar oluşur.
• 9 -> Bazı binalar çöker.
• 10 -> Bazı binalar yıkılırken sağlam binalarda çatlaklar görülür.
• 11 -> Bazı bina ve yapılar yıkılır.
• 12 -> Ciddi yıkımlar meydana gelir. Şehir adeta değişime uğrar.

Deprem Oluşmasının Sebepleri

Depremin oluşması için uygun koşulların yer alması gerekir. Deprem, fay hatlarındaki hareketlilik sonucu açığa çıkan enerjinin verdiği etkiyle ortaya çıkar. Bunun sonucunda sarsıntılar meydana gelir. Sarsıntılar, şiddetine göre çevreye zarar verebilir. Depremlerden sonra ise artçılar oluşabilir. Artçılar, genel olarak daha küçük depremler. Eğer ana depremden sonra daha kuvvetli deprem olursa bir önceki deprem öncü deprem kabul edilir.

Deprem, kırıklar sebebiyle oluşur. Bilindiği üzere kara parçaları aslında yavaş yavaş hareket ediyor. Dünya gezegeni, geçmişte bir bütün halindeydi. Sonrasında ise ayrıldı. Günümüzde de yeryüzünün hareketliliği sürüyor. Bu hareketler sonucunda fay hatları oluşabiliyor ve depremler meydana geliyor.

Deprem Sonucunda Oluşan Olaylar

Deprem oluşmasının sebepleri dışında depremin sonucundan da söz etmeliyiz. Deprem sonrasında tsunami, heyelan, çığ, yangın veya yapıların çökmesi gibi durumlar ile karşılaşılabilir. İnsanların bu gibi durumlara karşı önlemlerini alması gerekiyor.

Depreme Karşı Alınması Gereken Önlemler

Alınabilecek en önemli önlemlerden birisi binaların daha dayanıklı inşa edilmesi. Var olan çürük binalar ise sağlamlaştırılmalı veya yıkılıp yenisi yapılmalı. Yani yapılması gereken en önemli husus dayanıklı binalarda oturmaktan geçiyor.

Bir diğer dikkat edilmesi gereken şey sığınak ve toplanma alanları. Depreme karşı toplanma alanlarının nüfusa göre ayarlanması ve sığınakların da yer altına en iyi şekilde yapılması gerekiyor. Deprem oluşmasının sebepleri dışında depreme karşı alınacak bu önlemler, önemli katkılar sağlar.